Jarenlang liberaal woonbeleid heeft de woningnood vergroot en huisjesmelkers en beleggers hebben alle ruimte gekregen om panden op te kopen. De wachttijden voor sociale woningen zijn ook in Culemborg lang. Hiernaast heeft de gemeente een verantwoordelijkheid om statushouders een woning te bieden, en dat zal de komende tijd meer inzet vragen van de gemeente.
De wooncrisis wordt niet zomaar opgelost, dit vraagt om een actieve overheid die regie pakt op de falende markt en op falend beleid. Maar met visie! Waarom bouwen we en voor wie bouwen we? Deze vragen gaat de gemeente beantwoorden. Groei van de stad gaat niet om zoveel en zo snel mogelijk huizen bouwen. Het gaat om samen de stad maken.
GroenLinks maakt werk van mooie, gemengde wijken die prettig leefbaar en veilig zijn, met voldoende groen, speelruimte en voorzieningen. De aanpak van de wooncrisis combineren we met het aanpakken van de biodiversiteits- en klimaatcrisis. Op een nieuw dak komen zonnepanelen en groen. Waar tegels eruit gaan komt groen en waterberging. Een gevel is groen en heeft vogelkasten. Bij renovatie komt isolatie. Grote autoparkeerplaatsen worden laadpleinen met deelmobiliteit, fietsparkeerplekken en in wijken komen pick-up points voor pakketjes.
Het is duidelijk dat er meer woningen gebouwd moeten worden. Met urgentie voor betaalbare woningen voor die mensen waarvoor de nood het hoogst is: jongeren, starters, alleenstaanden, gescheiden ouders en ouderen met een laag- of middeninkomen. Beleggers met foute motieven worden geweerd; huizen zijn om in te wonen. Juist voor de nieuwe generaties is het van belang om de doorstroming in de woningmarkt te bevorderen, flexibele woningen te bouwen en woningen en panden te transformeren. Ook wordt er duurzamer gebouwd, denk aan houtbouw. Het kán, er zijn voorbeelden genoeg en ook lokale ondernemers die dit in de praktijk brengen.
We bieden begeleiding vanuit de gemeente voor iedereen met creatieve oplossingen en initiatieven zoals combinaties van wonen, werken en zorgen, tiny houses en woonconcepten waar jong en oud met elkaar leven. Ook gezinswoningen blijven nodig om de vergrijzing in onze stad niet te veel te laten oplopen, en de starters van nu over een paar jaar een vervolgstap te bieden. Verkamering in de binnenstad kan mensen helpen, maar we zijn alert op kleine ruimtes tegen hoge huren, en op overlast voor de buurt.
De gemeente is verantwoordelijk voor voldoende en geschikte huisvesting van kwetsbare mensen, zoals dak- en thuislozen en mensen met GGZ-problematiek. Dit heeft onze aandacht met een gerichte aanpak door woningcorporatie Kleurrijk Wonen.
Onze plannen:
- Tot 2030 worden 2.000 nieuwe woningen in Culemborg gebouwd. De inzet van GroenLinks is een gemiddelde mix van tenminste 35% sociale huur en 40% woningen in het middensegment zoals appartementen of kleine woningen. Dit leggen we vast in een bestemmingsplan. Op deze manier vergroten we de kansen voor starters, jongeren, alleenstaanden en ouderen met een laag- of middeninkomen en komt de woningvoorraad beter in balans. Deze woningen komen vooral in de stad, het waardevolle groen in het buitengebied willen we groen houden.
- Woningen bouwen gaat niet om stenen stapelen, maar om het realiseren van een nieuwe en duurzame leefomgeving. Daar hoort groen en water bij met ruimte om te spelen en bewegen. Hier dagen we ontwikkelaars en corporaties op uit, we verleiden en stellen ook eisen die kunnen wisselen per gebied.
- In het stationsgebied komen tussen de 1000 en 1500 woningen, juist ook betaalbaar en gericht op onder meer jongeren en starters. Het wordt een voorbeeldwijk voor het delen van auto’s, fietsen, gereedschap en een moestuin, en met nieuwe woonvormen. Het groen wordt hier versterkt, klimaatadaptatie meegenomen en de energietransitie aangejaagd met behulp van de rioolwaterzuivering van Waterschap Rivierenland waar vrijkomende energie geschikt lijkt voor een warmte-koudenet. Mogelijk kan ook bedrijventerrein Pavijen hierop worden aangesloten. Aandacht en regelingen hebben we voor de nu aanwezige ondernemers en bewoners op Pavijen, zoals een verhuiscarrousel, zodat zij weten waar ze aan toe zijn en zich gezien en gesteund voelen. Er komen hoogwaardige werk en studievoorzieningen, en er komt een goede wandelverbinding met de binnenstad. De plannen met betrekking tot het gebied rond de "Houtvijver" wordt er in opgenomen en op afgestemd.
- Er zijn ook andere kansrijke woningbouwlocaties, bijvoorbeeld op de Jan van Riebeeckstraat, in Eva-Lanxmeer, Voorkoop, het Veerweggebied en resterende delen van Parijsch. Hier realiseren we woningen die groen en betaalbaar zijn. Communicatie en participatie met de buurt is hier belangrijk: we willen plannen die aansluiten bij de omgeving en we helpen mensen aan een beter passende woning, ook uit dezelfde buurt of wijk zodat doorstroming plaatsvindt.
- Om de kans op het realiseren van voldoende en aantrekkelijke sociale huurwoningen te vergroten, gaat de gemeente zich inspannen om op vrijwillige basis afspraken te maken met ontwikkelaars over verkoop van gronden voor sociale woningbouw aan Kleurrijk Wonen.
- De gemeente gaat in gesprek met verhuurders en maakt afspraken over de maximale jaarlijkse huurstijging en de uiteindelijke huurprijs. Het huurplafond wordt gekoppeld aan het aantal vierkante meters om te voorkomen dat een lagere huurprijs leidt tot kleinere woningen. We pakken uitbuiten van huurders aan door een verhuurdersvergunning die kan vervallen op het moment dat er niet gezorgd wordt voor fatsoenlijke woonomstandigheden of wordt gediscrimineerd bij de selectie van huurders.
- Bij beheer en ontwikkeling van de stad willen we juist Culemborgers ruimte geven. We zijn voorstander van CPO-projecten, wooncoöperaties, woonzorgclusters en woongroepen. Hierbij zijn betaalbaarheid en goede huur- of koopomstandigheden belangrijk. Dat geldt ook voor het mogelijk maken van woonsplitsingen, waarbij impact op de buurt een relevant criterium is. Een kwartiermaker ‘nieuwe woonconcepten’ gaat bewonersinitiatieven voor alternatieve woonvormen ondersteunen en adviseren.
- Om de woningnood op korte termijn te verlichten zorgen we voor tijdelijke (flex)woningen die als tussenoplossing kunnen dienen voordat een geschikte permanente woning beschikbaar komt. Deze zijn duurzaam, modulair en comfortabel en kunnen snel geproduceerd en geplaatst worden, bij voorkeur door lokale en regionale ondernemers.
- Er komt een proef met het splitsen van woningen voor jongeren, starters en alleenstaanden. Denk aan woonunits voor starters in een koopwoning van senioren; in ruil voor een helpende hand sparen jongeren tijdens hun verblijf voor de kosten koper voor hun eigen huis.
- We verkopen niet zomaar vastgoed van de gemeente, maar zetten het in om maatschappelijke waarde te creëren. Denk aan huisvesting van buurtinitiatieven, atelierruimtes en sociale organisaties.
- Sommige kerken in Culemborg staan onder (financiële) druk, hebben onderhoud nodig of worden minder bezocht. Bij verkoop willen we dat de gemeente nadrukkelijk meekijkt en meedenkt met de besturen van kerken voor (deels) een maatschappelijke invulling, denk aan culturele, zorg- of welzijnsfuncties. Er zijn transformaties in Nederland die als voorbeeld kunnen opgaan. Vaak is ook een woonfunctie of een onderneming nodig om het plaatje rond te rekenen. De kerken zijn beeldbepalende en cultuurhistorische gebouwen in Culemborg die wij waarderen.
- Leegstand is onacceptabel in een drukke stad waar veel mensen een woning zoeken. Leegstaande kantoren die niet voldoen aan de huidige eisen worden omgebouwd en hergebruikt of (duurzaam) gesloopt, zodat de ruimte vrijkomt voor andere doeleinden.
- Waar en voor wie we voornamelijk willen bouwen nemen we op in een woningbouwprogramma waarbij het lokale woonbehoefteonderzoek is meegenomen. Culemborgers of mensen met een sociale, economische of historische binding met onze stad krijgen voorrang bij nieuwbouw. Via de erfpacht houdt de gemeente grip op de stad, bijvoorbeeld door een anti-speculatiebeding tegen beleggers, het kunnen eisen van betaalbare of middeldure huur, en een zelfbewoningsplicht.