Europarlementariër voor de Groenen, Bas Eickhout, hield dinsdag 3 april een interessante uiteenzetting over de Eurocrisis en gaf een aanzet tot een te voeren grondstoffenbeleid. Hij was in Culemborg op uitnodiging van de lokale afdeling van GroenLinks. Onderstaand verslag verscheen eerder in verkorte vorm in de Culemborgse Courant, maar we willen lezers het volledige verslag niet onthouden.
Na bijna drie jaar in Brussel bleek dat Bas Eickhout inmiddels wel weet hoe de hazen lopen. Wat hem betreft wordt er teveel gehamerd (met name door Duitsland) op begrotingsdiscipline als oplossing voor de crisis. Voor sommige landen, zoals Griekenland, is dit inderdaad nodig, zo legde Bas uit. De cijfers van Griekenland waren op het moment van toetreden al zwak. Maar een aantal andere landen hebben hele andere problemen, waarvoor dus ook andere oplossingen nodig zijn. Zo is de situatie in Ierland en Spanje dat zij sterk afhankelijk - en dus kwetsbaar - zijn van één economische sector. In Ierland is dat de financiële sector, in Spanje de bouwsector. Vóór de crises (de eurocrisis werd gevolgd door de bankencrisis) losbarstten, deden Ierland en Spanje het heel goed, waarmee is aangetoond dat het voldoen aan de normen voor het begrotingstekort (3%) en de staatsschuld (60%) niet voldoet. Nu is de jeugdwerkloosheid in Spanje rampzalig hoog, waardoor ook het sociale stelsel onder druk komt te staan.
Wat moet er gebeuren volgens de Groenen?
Europese landen moeten wat de Groenen betreft ook hun inkomenspositie verbeteren, onder andere door een gecoördineerde belastingpolitiek te voeren. Enkele afspraken zijn hier nu over gemaakt, maar de financiële sector is nog steeds de minst belaste sector. Dat is onverteerbaar, aldus Bas. Daarnaast beconcurreren landen elkaar via de hoogte van hun vennootschapsbelasting, belangrijk voor de vestiging van bedrijven. Deze belasting daalt dus, maar dit betekent wel dat overheden minder inkomsten ontvangen. “Europa kan en moet ook op andere doelen sturen, op werkgelegenheid, klimaat en energie en op armoedebeleid. Nu ligt de focus teveel op het economische, waardoor de burger zich van Europa afkeert. Maar Europa kan ook kiezen voor een sterker sociaal beleid en hiermee laten zien wat Europa ook voor burgers kan betekenen. Naast de markt moet de democratie bovenaan staan.”
Volgens Bas heeft Europa op dit moment niet veel keus; de crisis móet worden opgelost door een grote stap vooruit te zetten, een tussenweg is niet mogelijk. Het moet eerlijker en ook de schuld moet eerlijk worden verdeeld, anders krijgen we een gesplitst Europa. Maar de meeste politici durven dit (nog) niet aan hun kiezers te vertellen.
Wat kun je lokaal doen?
Aan de crisis kun je lokaal niet zoveel doen, al vindt Bas het wel van belang dat dit bredere verhaal meer bekend wordt. Daarnaast zijn duurzame hervormingen nodig en daar kunnen ook gemeenten iets aan doen. Het gaat hier dan met name om beleid dat ons minder afhankelijk maakt van hernieuwbare grondstoffen. We importeren veel energie en fosfor (kunstmest), terwijl we dat ook lokaal of regionaal kunnen produceren, onder andere uit organisch afval en afvalwater. Hiermee bevorder je tegelijkertijd de lokale en regionale werkgelegenheid. Inmiddels zijn hier in meerdere gemeenten ervaringen mee op gedaan en zijn veel projecten de experimentele fase voorbij. Belangrijk is wel dat gemeenten hierbij samenwerken met particulieren en bedrijven.
Met deze insteek zal GroenLinks Culemborg de komende tijd in de gemeenteraad de nodige concrete en haalbare voorstellen doen.