Column van Claire Vaessen in de Culemborgse Courant van 27-2-2013 over samenwerking in de regio en over het gebrek aan democratische controle. Klik op 'Lees meer' op de gehele column te lezen.

Veel Culemborgers zijn wel eens in de Tuinen van Appeltern geweest, een toeristische trekpleister, 45 km verderop. De band tussen Culemborg en het dorpje Appeltern is inniger dan op het eerste gezicht lijkt. Net als Culemborg maakt het namelijk deel uit van Regio Rivierenland.

De 'Regio' is misschien een wat ver-van-mijn-bed-onderwerp. Maar de zaken waarin we in de toekomst moeten gaan samenwerken met buurgemeenten, zullen een grotere impact hebben op het gewone leven van Culemborgers dan het zwembad, de kinderboerderij, de uiterwaarden en jachthaven bij elkaar. En díe vinden we al heel belangrijk.

Een aansprekend voorbeeld van regionale samenwerking is de afvalophaler. Avri levert aan alle gemeenten uit de regio een 'basispakket' en spreekt daarbovenop maatwerk af. Nergens bespeur ik het verlangen om dat weer per individuele gemeente te gaan organiseren.

Dan zijn er de provinciale subsidies waar gemeenten voor in aanmerking komen mits zij de projecten met elkaar uitvoeren. Gemeenten die niet willen samenwerken laten dus veel geld liggen. Zo zijn bijvoorbeeld de toeristische bruine borden er gekomen. Een ander voorbeeld is het ondersteunen en met elkaar in contact brengen van Wmo-adviesraden en cliëntenorganisaties. Dat is in een tijd van complexe en vergaande veranderingen geen overbodige luxe.

Meer drang en dwang komt er vanuit het Rijk. Gemeenten gaan de komende jaren taken overnemen op het gebied van werk, inkomen, zorg en jeugd. Deze zaken bepalen direct het dagelijks leven van eigenlijk iedereen. Gemeenten krijgen ook hier de verplichting om dat samen te doen. Het zou trouwens naïef zijn te menen dat een kleine gemeente als Culemborg alle specialistische kennis op bijvoorbeeld het terrein van jeugdreclassering of verslavingszorg zelf in huis kan hebben. Daar is dus sowieso samenwerking voor nodig.

Met samenwerking is dus niks mis, maar met het democratisch gehalte van Regio Rivierenland des te meer. Als gemeenteraadslid ben je vaak niet vanaf het allereerste begin betrokken, maar zit je plots op een rijdende trein en blijf je het gevoel houden dat je de boot hebt gemist. Het spreekt vanzelf dat GroenLinks zich daar niet bij neerlegt. Dat moet echt anders.